اجتماع حكومة اقليم كردستان لشرح نتائج مباحثات الوفد مع الحكومة المركزية في بغداد

مشاهدات

 


ئەمڕۆ چوارشەممە 2020/12/23 لە کۆبوونەوەی ئەنجوومەنی
وەزیرانی هەرێمی کوردستان بە ئامادەبوونی جێگری سەرۆک وەزیران، لە سەرەتای کۆبوونەوەکە ستایشی هەوڵ و کۆششەکانی شاندی دانوستانکاری حکوومەتی هەرێمی کوردستانمان لە گەڵ حکومەتی فیدراڵی کرد، کە بۆ ماوەی دوو هەفتە لە بەغدا بوون و چەندین دیدار و کۆبوونەوەیان لە گەڵ بەرپرسانی باڵای حکومەتی فیدراڵی ئەنجامدا و ئاماژەمان بەوەدا کە حکوومەتی هەرێمی کوردستان هیچ بیانوویەکی بۆ حکوومەتی فیدراڵی نەهێشتووەتەوە و لە چوارچێوەی دەستووردا هەموو پابەندبوونەکانی خۆی جێبەجێ کردووە لە پێناو چارەسەکردنی کێشەکان و گەیشتن بە ڕێککەوتنێکی دادپەروەرانە، کە ماف و شایستە داراییەکانی هەرێمی کوردستان دابین بکات. جەختیشمان لەوە کردەوە هەرگیز دەستبەرداری مافە دەستوورییەکانمان نابین، کە بەداخەوە بابەتی مووچە و شایستە داراییەکان، کراوەتە کارتێکی فشاری سیاسیی لە دژی خەڵکی هەرێمی کوردستان .

داواشمان کرد، کە نەتەوە یەکگرتووەکان، وەک لایەنی سێیەم لەمەودوا بەشدار بێت لە دانوستانەکانی نێوان هەرێمی کوردستان و حکوومەتی فیدراڵی بۆ ئەوەی ماف و ئەرکەکانی هەر لایەک دیاربێت.

دواتر شاندی دانوستانكاری هەرێمی کوردستان ، ئە‌نجامی سە‌ردانە‌كە‌یان بۆ بە‌غدا خستە‌ڕوو و ڕایانگە‌یاند، ‌ھۆكاری سە‌ردانە‌كە‌یان لە‌پێناو بە‌دە‌ستھێنانی شایستە‌ داراییە‌كانی خە‌ڵكی هەرێمی كوردستان و مووچە‌خۆران بوو. ھە‌روە‌ھا باسیان لە‌چۆنییە‌تی ڕێككە‌وتن لە‌سە‌ر پشكی ھە‌رێمی كوردستان لە‌ پڕۆژە‌ یاسای بودجە‌ی 2021 كرد، كە‌ ئە‌نجوومە‌نی وە‌زیرانی عێراق دواتر پە‌سە‌ندی كرد. ئاماژەیان بە ناوە‌ڕۆكی گفتوگۆكانیان كرد لە‌سە‌ر جێبە‌جێكردنی یاسای پڕكردنە‌وە‌ی كورتھێنانی دارایی. شاندە‌كە‌ ئە‌وە‌یان دووپاتكردە‌ووە‌ ، كە‌ سە‌ردانیان بۆ بە‌غدا بە‌مە‌بە‌ستی جێبە‌جێكردنی یاساكە‌ بوو نە‌ك دانوستاندن لە‌سە‌ر یاساكە‌، ئە‌و مە‌رجانە‌ی لە‌سە‌ر ھە‌رێمی كوردستان بوون لە‌لایە‌ن ھە‌رێمە‌وە‌ جێبە‌جێ كراون و ھیچ ھۆكارێك نە‌ماوە‌ بۆ تە‌مویل نە‌كردنی ھە‌رێمی كوردستان. بۆیە ئەنجوومەنی وەزیران، جە‌ختی كردە‌وە‌ كە‌ پێویستە‌ حكومە‌تی فیدراڵ، بە‌زووترین كات پشكی ھە‌رێم بە‌پێی یاساكە‌ بنێرێت.
هەروەها بڕیارماندا وردەکارییەکانی دانوستان و دوا هەڵوێستی بەرپرسانی بەغدا بەرامبەر ماف و شایستە داراییەکانی هەرێم، بخرێتە بەردەم پەرلەمانی کوردستان و لایەنە سیاسییەکان و ڕای گشتی هەرێمی کوردستان.

لە بڕگەی دووەمی کۆبوونەوەکە، وەزیری دارایی و ئابووری و وەزیری پلاندانان، پێشبینی و بەرچاوڕوونیی پێویستیان سەبارەت بە داهات و خەرجی و کورتهێنان لە هەرێمی کوردستان بۆ ساڵی دارایی 2021 و ئامادەکارییەکانی وەزارەتە پەیوەندیدارەکان بۆ گەڵاڵەکردنی پڕۆژە یاسای بودجەی گشتی هەرێمی کوردستان بۆ ساڵی 2021 خستەڕوو. دوای گفتوگۆ و ڕاگۆڕینەوە ، چەندین پێشنیار و ڕاسپاردەی پێویست بۆ ڕێکخستنەوەی خەرجی و باج و داهاتەکانی هەرێمی کوردستان خرانەڕوو.
لە بارەی بەرزبوونەوەی بەهای دۆلار بەرامبەر دیناری عێراقی، وەزارەتە پەیوەندیدارەکانمان ڕاسپارد، کە بەوردی چاودێری بازاڕەکان بکەن و سنوورێک بۆ گرانکردنی نرخەکان دابنرێت، کە هەندێک کەس دەیانەوێ ئەم دۆخە بۆ بەرژەوەندی تایبەتی خۆیان و زیادکردنی بارگرانیی لە سەر هاووڵاتییان بقۆزنەوە .

لە تەوەرێکی دیکەی کۆبوونەوەکەدا ، دۆخی پەتای کۆرۆنا و جۆری نوێی ڤایرۆسەکەمان لە هەرێمی کوردستان تاووتوێ کرد، لەمبارەیەوە وەزیری تەندروستی ڕاپۆرتێکی تایبەتی خستەڕوو، بڕیارماندا ڕێکارەکانی خۆپارێزی و ڕێنماییە تەندروستییەکان لە شوێنە گشتییەکان و کەرتی تایبەت و فەرمانگەکانی حکومەتی هەرێمی کوردستان تووندتر بکرێن .

بەبۆنەی جەژنەکانی لە دایکبوون ( کریسمس) و سەری ساڵیی نوێ ، وێڕای پیرۆزباییمان لە خەڵکی کوردستان، بە تایبەتی خوشک و برا کریستیانەکان، بڕیارماندا ڕۆژانی 12/27 تا 2021/1/2 پشووی فەرمی بێت لە سەرجەم فەرمانگەکانی حکومەتی هەرێمی کوردستان.
___
Îro çarşem 23/12/2020 di civîna civata wezîran ya herêma Kurdistanê de bi amadebûna Cîgirê Serokwezîr, di destpêka civînê de me spasiya hewlên şanda danûstandinkar ya herêma Kurdistanê li gel hikûmeta federalî kir ku du hefteye li Bexdayê bû û çend civîn û hevdîtin li gel rayedarên hikûmeta federalî pêk aniye.

Me balkêşande ser vê yekê ku, hikûmeta herêma Kurdistanê ti hincetek bo hikûmeta federalî nehêlaye û tevahiya erkên xwe yên destûrî cîhbicîh kiriye bo gehêştin bi rêkeftineke dadmend ku maf û şayisteyên herêma Kurdistanê dabîn bike.
Me tekez li ser vê yekê kir ku em bi ti awayî dev ji mafên reva yên xwe ber nadin, mixabin babeta bûdce û şayisteyên darayî kirine weke kareteke zext lê kirina siyasî li dijî xelkê herêma Kurdistanê.

Me herwiha daxwaz kir daku ji niha û pêda Netewên Yekgirtî weke aliyê sêyem beşdar be di danûstandinên navbera hikûmeta herêma Kurdistanê û hikûmeta federalî de, bo ku maf û erkên her aliyekê diyar bin.

Di berdewamiya civînê de şanda danûstandinkar behsa hevdîtin û civînên xwe yên li gel rayedarên hikûmeta federalî li Bexdayê kir û ragihand ku sedema serdana han dabîn kirina maf û şayisteyên darayî yên xelkê herêma Kurdistanê û mûçexoran bûye. Şanda danûstandinkar herwiha behsa çawetiya rêkeftinê li ser para herêma Kurdistanê di bûdceya 2021an ya Îraqê de kir ku civata wezîran ya Îraqê pejrandiye.
Şanda danûstandinkar herwiha behsa naveroka danûstandinên xwe yên derbarê proje bûdceya tîje kirine kurt anîna bûdceyê ( deynan) kir û anî ziman ku armanca serdana wan bo Bexdayê cîhbicîh kirina ew proje qanûnê bû ne nîqaş kirin li ser proje qanûnê.

Ew mercên ku bo herêma Kurdistanê hatibûn diyarkirin ji aliyê hikûmeta herêmê ve hatine cîhbicîhkirin, lewre ti hincetek nemaye bo nedana para herêma Kurdistanê.

Jiber vê çendê di civînê de tekez hate kirin ku lazime civata wezîran ya hikûmeta federalî, di demeke nêz de para herêma Kurdistanê li gor qanûnê bişîne, herwiha me ew yek bi girîng zanî ku encamên danûstandinê û hewlestên dawî yên berbpirsên Bexdayê pêşkêşî parlementoya Kurdistanê, raya giştî ya herêma Kurdistanê û aliyên siyasî werinkirin,

Di beşa dudiyan ya civînê de her yek ji wezîrên darayî û abûrî û pilandanan têbîniyên xwe yên derbarê dahat, mesrefan û kurt anînê li herêma Kurdistanê de, di sala 2021an de û amadekariyên aliyên têkildar bo amade kirina proje bûdceya 2021an ya herêma Kurdistanê pêşkêş kirin û pişt re jî piştî nîqaşeke berfire çend pêşniyar derbarê sazmandehî kirina xerciyan, bac û dahatên herêma Kurdistanê hatin pêşkêşkirin.
Derbarê bilind bûna buhayê dolara Amerîkî li hember dînarê jî aliyên têkildar hatin pîwerdarkirin daku bi cidî wenêrînê bo bazarê bikin û sînorek bo bilind nekirina nirxan deynin, ku hinek alî dixwazin ji vê yekê fêde bikin û nirxan giran bikin û bargiraniyeke zêdetir bixin ser xelkê herêma Kurdistanê.

Di berdewamiya civînê de giftûgo li ser Koronayê û belav bûna cureya nû ya Koronayê li herêma Kurdistanê hate kirin û di vê derbarê de wezîrê tendirostî raportek pêşkêş kir û biryar hate dayîn daku rêkarên tendirostî yên bo xweparastinê li cîhên giştî, fermangehên hikûmet û kerta taybet de werin tundtirkirin.
Herwiha bi minasebeta cejna kirîsmes û sersala nû ya meshî ve jî pîrozbayî pêşkêşî xelkê Kurdistanê bi taybetî xuşk û birayên mesîhî hate kirin û biryar hate dayîn daku ji roja 27ê meha 12 ya sala 2020an heta 2 meha 1 ya sala 2021an dam û dezgehên fermî yên hikûmeta herêma Kurdistanê werin daxistin.
___
اليوم وبحضور نائب رئيس الوزراء، أشرفنا على اجتماع مجلس وزراء حكومة إقليم كردستان، أشدنا في مستهل الاجتماع، بالجهود التي بذلها وفد حكومة إقليم كوردستان في المباحثات مع الحكومة الاتحادية، حيث بقي في بغداد لمدة أسبوعين عقد خلالها سلسلة اجتماعات مع كبار المسؤولين في الحكومة الاتحادية، أشرنا إلى أن حكومة إقليم كوردستان لم تترك أي مبرر للحكومة الاتحادية من خلال الوفاء بجميع التزاماتها ضمن إطار الدستور في سبيل حل المشاكل العالقة والتوصل إلى اتفاق عادل وبما يضمن توفير الحقوق والمستحقات المالية لإقليم كردستان. شدننا على أننا لن نتنازل على حقوقنا الدستورية بأي شكل، وما يؤسف له أن مسألة الرواتب والمستحقات المالية أصبحت ورقة ضغط سياسية تستخدم ضد أهالي إقليم كوردستان، كما طالبنا أن تشارك الأمم المتحدة كطرف ثالث، في المباحثات بين إقليم كردستان والحكومة الاتحادية لتحديد وتوضيح حقوق وواجبات كل طرف.

بعد ذلك عرض الوفد التفاوضي لإقليم كوردستان نتائج زيارته إلى بغداد وأفاد بأن هذه الزيارة كانت بهدف تأمين المستحقات المالية لأهالي إقليم كوردستان بما فيها الرواتب، كما تحدث الوفد عن كيفية الاتفاق مع بغداد على حصة إقليم كوردستان من مشروع قانون موازنة عام 2021 الذي صادق عليه مجلس الوزراء لاحقاً.

كما تمت الإشارة إلى مضمون المحادثات الخاصة بتطبيق قانون تمويل العجز المالي، أشار الوفد إلى أن زيارتهم إلى بغداد كانت بهدف تطبيق القانون المذكور وليس التفاوض بشأنه. كون إقليم كوردستان قد نفذ الشروط التي كانت تقع على عاتقه بشكل كامل ولم يعد هناك سبب لعدم تمويل إقليم كوردستان، لذا يؤكد مجلس الوزراء على انه يجب أن تقوم الحكومة الاتحادية بإرسال حصة إقليم كوردستان بموجب القانون المذكور في أسرع وقت.

كما قررنا وضع تفاصيل المفاوضات والموقف الأخير لمسؤولي بغداد بشأن حقوق الإقليم ومستحقاته المالية أمام برلمان كوردستان والأحزاب السياسية والرأي العام في إقليم كردستان.

خلال الفقرة الثانية من الاجتماع، عرض وزير المالية والاقتصاد ووزير التخطيط التوقعات والإيضاحات اللازمة بشأن الإيرادات والنفقات والعجز في إقليم كوردستان للعام المالي 2021، واستعدادات الوزارات المعنية لصياغة مشروع قانون الموازنة العامة لإقليم كوردستان لعام 2021. بعد المناقشة وتبادل الآراء، جرى تقديم عدة مقترحات وتوصيات لإعادة تنظيم النفقات والضرائب والإيرادات في إقليم كوردستان.

فيما يتعلق بارتفاع قيمة الدولار مقابل الدينار العراقي وجهنا الوزارات المعنية بمراقبة الاسواق عن كثب ووضع حد لارتفاع الأسعار التي يحاول البعض استغلالها لمصلحتهم الخاصة وزيادة الأعباء على المواطنين.

خلال محور آخر من الاجتماع، ناقشنا مستجدات جائحة كورونا في إقليم كوردستان وظهور الفيروس الجديد، في هذا الصدد عرض وزير الصحة تقريراً خاصاً وقررنا تشديد الإجراءات الوقائية والإرشادات الصحية في الأماكن العامة والخاصة وفي الدوائر الحكومية.

وجهنا التهاني لأهالي كوردستان بمناسبة أعياد الميلاد ورأس السنة الجديدة، خاصة الأخوات والإخوة المسيحيين، وقررنا تعطيل الدوام الرسمي في جميع دوائر حكومة إقليم كوردستان ابتداءً من 27/12 ولغاية 2/1/2021 .

تعليقات

أحدث أقدم